RAID Kullanmak Neden Önemlidir?
Veriler, hemen hemen her iş kararının merkezindedir. Bu durum, işletmenizin veri kaybına uğraması durumunda, iş kaybı yaşamasına sebebiyet verebilir. Bu önlenebilir olsa da çevrimiçi disk arızasına karşı korumanız yoksa verileri yedeklemek hiçbir zaman yeterli olmayacaktır. Erişim ve veri korumasını sağlamanın en uygun maliyetli ve en basit yolu, depolama yapılandırmalarınıza RAID eklemektir. RAID, birkaç sabit diski bir ünitede birleştirme yöntemidir. Avantajlar, RAID’i nasıl uyguladığınıza bağlı olarak daha iyi performans ve veri koruması içerir.
RAID Türleri Nelerdir?
RAID türleri disk sayınıza ve kişisel ihtiyacınıza göre değişiklik gösterebilir. 13 adet RAID türü bulunmaktadır ancak genellikle RAID 0, 1, 5, 6, 10, 50 ve 60 yapılandırmasının sıklıkla kullanıldığını görürüz.
RAID Seviyeleri Karşılaştırma Tablosu
| RAID 0 | RAID 1 | RAID 1E | RAID 10 | RAID 5 | RAID 50 | RAID 6 | RAID 60 | |
| Minimum disk sayısı | 2 | 2 | 3 | 4 | 3 | 6 | 4 | 8 |
| Hata toleransı | Yok | 1 disk | 1 disk | 1 disk | 1 disk | 1 disk | 2 disk | 2 disk |
| Disk alanı ek yükü | Yok | %50 | %50 | %50 | 1 disk | 2 disk | 2 disk | 4 disk |
| Okuma Hızı | Hızlı | Hızlı | Hızlı | Hızlı | – | – | – | – |
| Yazma Hızı | Hızlı | Makul | Makul | Makul | – | – | – | – |
| Donanım maliyeti | Düşük | Yüksek | Yüksek | Yüksek | Yüksek | Çok Yüksek | Çok Yüksek | Çok Yüksek |
RAID Hesaplama Seviyeleri
Verileri saklarken çeşitli raid sekansları vardır. Bu sekanslara RAID seviyeleri denir. Değişik RAID seviyeleri farklı hız ve hata toleransı sağlar. Örnek vermek gerekirse RAID 0 herhangi bir hata toleransı sağlamazken RAID 1, 1E, 5, 50, 6, 60 ve 1+0 farklı hata toleransları sağlar. Burada hata toleransından kasıt, saklanan verilerden herhangi bir diskin bozulması sonucunda verinin tekrardan yapılandırılarak erişim sıkıntısı olmadan kullanılabilmesidir.
Sıralamadan dikkat edileceği gibi raid seviyeleri içinde 2, 3 ve 4 olmamasının sebebi bunların teorik olarak tanımlanması fakat pratikte kullanılıyor olmamalarından kaynaklanmaktadır.
Bunun yanı sıra RAID 5E/5EE (Boş alanları bileştiren bir düzen) gibi bazı düzenlemeler bulunsa da onları bu yazı kapsamında değiller.
Bölüştürme ve Bloklar
Bölüştürme (Stripping) verileri depolarken kullanılan bir yöntemdir. Bir bütün halinde gelen verinin bloklar haline bölünerek farklı disklerin bölümlerine belirli matematiksel modellere göre yazılır. Böylelikle disk arızasından kaynaklanan alanlar kullanılamasa dahi gereken parçalar diğer disklerden temin edilerek istenen veri tekrardan oluşturulabilir. Bu metodu kullanan RAID seviyeleri şunlarıdır: 0, 1E, 5, 50, 6, 60 ve 10.
Yazılacak olan veriler bu bloklara yazılacağı için raid seviyesine karar verilirken seçilir. Genel olarak blok boyutu 32KB den 128KB kadar tercih edilir.
RAID 0
RAID 0 saklanmak istenen verinin çok önemli olmadığı fakat veriye erişme hızının önemli olduğu durumlarda kullanılmalıdır. RAID 0’da veri disklere bölünerek erişim hızını arttırmayı amaçlar herhangi bir hata toleransına sahip değildir. Farklı cihazlara verinin farklı bölümleri yazıldığı için yazma hızını disk sayısı kadar arttırır. Aynı şekilde RAID 1 Yansıma (Mirror) yapılarak okuma hızında artış elde edilebilir fakat yazma da herhangi bir hız sağlamaz. RAID 0 verilerin yansılarını tutmadığı için disklerden oluşabilecek herhangi bir hatada veriye erişim sağlanamaz hale gelir. Bu yüzden RAID 0 çözümleri ucuz ve diskin tamamını kullanabilir.
| Disk 1 | Disk 2 | Disk 3 |
|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 |
| 4 | 5 | 6 |
| 7 | 8 | 9 |
RAID 1E
RAID 1E disk sayısı tek olan ve yansılıma da kullanan bir yapıda verileri saklar. Yani saklanan veri 2 farklı diskte bulunacağından toplam disk alanının sadece %50si kullanılabilir. RAID 1‘in yanı sıra RAID 1E bölüştürme yaparak disklerden birinin kusurlu olması durumunda bile okuma hızında artış sağlar.
| Disk 1 | Disk 2 | Disk 3 |
|---|---|---|
| 1 | 1 | 2 |
| 2 | 3 | 3 |
| 4 | 4 | 5 |
| 5 | 6 | 6 |
RAID 1 (Yansılı)
Verinin güvenliğini (erişilebilir olması) ve küçük olması durumunda yansılama kullanılabilir. Yansılama (RAID 1) verinin bir kopyasını diğer diske yazar. Herhangi bir diskte sorun olması durumunda veri diğer diskten okunarak veri kaybını önlemiş olur. Yansılama herhangi bir bölüştürme işlemi yapmasa da çeşitli ayarlamalar ile okuma hızı iki katına çıkarılabilir. Bunun yanı sıra aynı veri iki farklı diske yollanacağı için yazma hızında herhangi bir değişiklik olmaz. Bir disk yedek olarak kullanıldığı için bu yöntemde de toplam diskin %50’si kullanılabilir. Yani iki adet 1TB disk bu yöntemle birleştirilirse sadece 1TB depolama alanı kullanılabilir. Eğer RAID 1 kontrolcüsü hata verirse diğer diski kullanarak veri tekrardan elde edilebilir.
| Disk 1 | Disk 2 |
|---|---|
| 1 | 1 |
| 2 | 2 |
| 3 | 3 |