Debian Desktop Kurulumu: Yeni Başlayanlar için Rehber

Bu rehber Debian işletim sistemini masaüstünde kullanmak isteyen arkadaşlar için oluşturulmuştur. Güncel Debian işletim sistemini tercih ederek kurulumlarınızı gönül rahatlığı ile yapabilirsiniz, Dizüstü bilgisayarlarınıza kurulum yapacaksanız mümkünse bilgisayarınızı kablolu olarak internete bağlayınız.

Bildiğiniz gibi Debian desktop kurulumları sırasında Wifi sürücüleri sistem içerisinde gelmemektedir. Kurulum sırasında ayrıca sürücülerin yüklenmesi beklenmelidir.

Debian Desktop Kurulum Adımları

İndirdiğimiz imaj dosyasının USB’ye yazdırılması, işlemdeki ilerlemeyi takip etmek amacıyla pv kullanılacaktır.

sudo apt install pv

USB yazdırma işlemine geçelim, burada /dev/sdb kullanacağınız USB belleğin yolu olduğunu unutmayın.

sudo dd if=debian-desktop-amd64.iso | pv | sudo dd of=/dev/sdb

NOT: imaj kalıbının sürümleri kullanacağınız desktop sürümlerine göre değişiklik gösterebilir.

USB ye yazdırma işlemi tamamlandıktan hemen sonra sistem yeniden başlatılır ve Kurulum aşamasına geçilir.

Language: English Keyboard: Turkish Timezone: Istanbul olarak ayarlanır.

Disk yapılandırması kişiye özel bırakılmıştır. Şifreleme seçeneği seçilecekse işlemcinin biraz daha iyi olması gerekmektedir.

Debian desktop kurulumu tamamlandıktan sonra hızlı bir şekilde touchpad kapatılması gerekiyor. Synaptic driver üzerinde olan bir sıkıntıdan dolayı mouse eventleri sapıtabiliyor.

XFCE wisker menü> Settings > Mouse and Touchpad

Girilir burada hem mouse hem de touchpad gözükür. Hızlıca touchpad kısmına geçip Enable This device seçeneğindeki tik kaldırılır.

Bundan sonra touchpad çalışmayacak ancak mouse debian desktop kurulumundan hemen sonra sapıtmayacaktır.

Format işlemi bitirildikten sonra yapılacak olan debian desktop kurulum için uygulama kurulumlarını yapmaktır. Bu içerikte işinize yarayacak tüm uygulamalar eklenmiştir.

SSH Key Düzenleme

Yedeklenen anahtar harici disk veya her nereden aktarılacaksa sisteme eklenir.

sudo mv id_rsa id_rsa.pub ~/.ssh

Ardından sisteme keyi tanıtmak amacıyla ssh-add komutu verilir. Aşağıdaki uyarıyı verdiği gözlemlenir.

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@
@ WARNING: UNPROTECTED PRIVATE KEY FILE! @
@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@
Permissions 0744 for '/home/mertcan/.ssh/id_rsa' are too open.
It is recommended that your private key files are NOT accessible by others.
This private key will be ignored.
bad permissions: ignore key: /home/mertcan/.ssh/id_rsa

Bu uyarıyı gidermek için aşağıdaki adımları yapınız.

sudo chmod 600 ~/.ssh/id_rsa
sudo chmod 600 ~/.ssh/id_rsa.pub

Tekrar ssh-add komutu verilir. Gelen uyarıya yes cevabı verilir.

Are you sure you want to continue connecting (yes/no)? yes

Komut satırı bir alt satıra geçti ise işleminiz başarılı bir şekilde tamamlanmış demektir.

GPG Key Düzenleme

Yedeklenen anahtarın bulunduğu dizine gidilir.

cp *.gpg ~/.gnupg/

Tüm her şey taşındıktan sonra gerekli olan owner düzenlemesi yapılır.

gpg --import-ownertrust mertcangokgoz-ownertrust-gpg.txt

GPG key başarılı bir şekilde sisteme dahil edildi

DNS Düzenleme

Türkiye’de kullanılan internet deki bir takım web sitelerine düzgünce ulaşmak ve sorunları ortadan kaldırmak için

sudo nano /etc/resolv.conf

İçerisinde hali hazırda olan değer değiştirilir ve eklemeler yapılır.

nameserver 1.1.1.1
nameserver 1.0.0.1

Kayıt edilip çıkılır. Sistem yeniden başlatıldığında değişikliğin sıfırlanmaması için aşağıdaki işlemler yapılır.

chattr +a /etc/resolv.conf

Bundan sonra resolv.conf dosyasının değiştirilmesine imkân yoktur. Ancak VPN kullanılacak ise bu komutun girilmemesi gerekmektedir.

chattr -a /etc/resolv.conf

Güncellenmesi Devre dışı Bırakılacak Paketler

Debian desktop kurulumu sırasında sistemde güncellenmemesini istemediğimiz paketlere aşağıdaki işlemleri yaparak güncellenmemesini sağlayabiliriz.

echo "tzdata hold" | sudo dpkg --set-selections
echo "nginx hold" | sudo dpkg --set-selections
echo "php-5 hold" | sudo dpkg --set-selections

Aria2 WebUI Servis Ekleme

Konsoldan çalıştırmak istenmiyor ise WebUI kullanılabilir.

sudo apt install nginx

WebUI indirilmesi ve dizine taşınması işlemi

git clone git@github.com:ziahamza/webui-aria2.git
cd webui-aria2
sudo mv * /var/www/html

RPC sürecinin el ile başlatılması

aria2c --enable-rpc --rpc-listen-all

Sürecin otomatik başlatılması için gereken service dosyası oluşturulur.

sudo nano /etc/systemd/system/aria2d.service

Dosyanın içerisine aşağıdakiler eklenir ve kayıt edilir.

[Unit]
Description=Aria2 WebUI RPC Service
After=network-online.target
Wants=network-online.target
[Service]
ExecStart=/usr/bin/aria2c --enable-rpc --rpc-listen-all
Restart=on-abort
[Install]
WantedBy=multi-user.target

Ayrıca aşağıdaki servisinde başlatılması gerekmektedir.

systemctl enable systemd-networkd-wait-online

Java Uygulamalarını Çalıştırmak

Java uygulamalarını normal bir uygulamaymış gibi çift tıklama ile çalıştırmak isteniyor ise;

cd /usr/share/applications/
sudo nano java.desktop

Dosyanın içerisinde

[Desktop Entry]
Name=Double Click Java Application
Comment=Double Click Java Application
GenericName=Double Click Java Application
Keywords=java
Exec=java -jar %f
Terminal=false
X-MultipleArgs=false
Type=Application
MimeType=application/x-java-archive
StartupNotify=true

Kayıt edip çıkıyorsunuz. Ardından jar uzantılı herhangi bir uygulamayı tek sefer olacak şekilde sağ tıklayıp. Open with other application diyerek Double Click Java Application seçeneğini seçiyorsunuz. Bundan sonraki tüm işlemlerinizde çift tıklayarak uygulamayı açabileceksiniz.

Spotify Kurulumu

Müzik dinlemek için kullanılacak olan Spotify’ın kurulumu şu şekildedir. Güncel kurulum adımları için Tıklayınız.

curl -sS https://download.spotify.com/debian/pubkey_5E3C45D7B312C643.gpg | sudo apt-key add - 
echo "deb http://repository.spotify.com stable non-free" | sudo tee /etc/apt/sources.list.d/spotify.list
sudo apt-get update && sudo apt-get install spotify-client

Kurulum tamamlandıktan sonra kullanıcı adınızı ve şifrenizi uygulamaya girerek müzik dinlemeye başlayabilirsiniz.

Numix Circle Tema Kurulumu

Görüntüyü düzenlemek ve güzelleştirmek için Numix Circle İkon ve Numix GTK tema paketi kullanılmaktadır. Bu Numix Circle temasına ayrıca github’dan erişebilir bulamadığınız ikonları talep edebilirsiniz.

sudo apt install numix-icon-theme-circle

Gerekli olan kurulumlar yapıldıktan sonra Sistem ayarlarından sürekli değişikliklerin yapılması gerekmektedir.

İkonlar için Appearance > Icons > Numix Circle GTK temala için Appearance > Style> Numix ve Windows Manager> Style> Numix Yapılan tüm bu seçeneklerin ardından Tamamıyla Numix Teması ve İkon Paketine geçiş yapılmış olunur.

Kurulum adımlarını tamamladıktan sonra isterseniz Debian kategorimize göz atarak debian desktop kurulumunuza ek uygulamalar dahil edebilirsiniz.